Dyslexie of een visueel probleem?

Het lijkt er op dat steeds meer kinderen dylexie hebben 85% van deze kinderen hebben een extra probleem op visueel gebied. Dit is een onzichtbare belemmering bij spelling-, lees-, en concentratieproblemen. De ogen kunnen bijvoorbeeld niet goed de regel volgen of kunnen niet goed samenwerken, waardoor de letters dansen op het papier. Door middel van visueel screenen kunnen we de belemmering opsporen.
Soms vraag je je af waarom een kind niet tot lezen, spellen of rekenen komt? Kijken doe je met je ogen en zien doe je met je hersenen. De ogen vangen licht op om te kijken en seinen deze prikkels door naar de hersenen. Deze visuele informatie moet door de hersenen geïnterpreteerd en begrepen worden. Dus: wat je ogen zien, verwerken je hersenen!

Gaat er in dit proces iets fout dan spreken we van een visuele disfunctie. Een visuele disfunctie kan het leerproces behoorlijk belemmeren. Zelfs bij de afnamen van een intelligentie test kan een kind lager scoren door problemen met de visuele vaardigheden.
Als een kind problemen heeft lezen, spelling of rekenen is het handig om een eens verder te kijken wat hier de mogelijke oorzaak van zou kunnen zijn.
Ogen die niet de juiste informatie door geven omdat de ogen springen tijdens het lezen waardoor het kind gaat raden wat er staat of het leest een woord er onder of er boven of plakt woorden aan elkaar. Dan is het heel prettig op dit uit te zoeken door midden van een sreening.
Deze screening wordt doormiddel van een biopter gedaan, hiermee
bekijken we niet de gezondheid van de ogen, maar de samen
werking van de ogen.

Fixatie disparatie en visuele screening

Sommige kinderen hebben meer moeite met leren lezen dan anderen. Ze lezen niet graag omdat de letters wiebelen of omdat ze er erg moe van worden. Het lezen kost ze heel veel energie. Als je ergens naar kijkt  moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken (fixeren). Wanneer dit niet goed gebeurt, kijk je niet goed. Dit noemt men Fixatie Disparatie. De ogen werken niet goed samen.  Wat de ogen afzonderlijk van elkaar zien, moet samenvloeien tot een beeld. Het fixeren. De ogen moeten dus goed samenwerken om tot een beeld te komen. Als het fixeren niet goed gaat, kan het “zien” in de hersenen problemen geven.
“Kijken” doen we met de ogen en “het zien” met de hersenen.
Fixatie Disparatie kan wazig, bewegend of onduidelijk zicht veroorzaken, maar ook onrustig gedrag.

Hoe herken je een visuele disfunctie?

  • Lezen is vaak niet leuk
  • Hoofdpijn, ‘oogpijn of leesogen’
  • Slordig schrijven
  • Zwakke concentratie
  • Niet recht schrijven op een vel zonder lijnen
  • Hoofd scheef houden tijdens lezen en/of schrijven
  • Zwakke spelling
  • Aanwijzen van de regel met lezen
  • Last van fel licht
  • Schoolwerk is vermoeiend

Vaak wordt er aan dyslexie gedacht. De verschijnselen zijn overlappend, maar het verschil is dat dyslexie d.m.v. een training en /bril niet overgaat en een visuele dysfunctie wel!
Bij een standaard oogmeting bij de opticien of oogarts wordt alleen gekeken naar de gezichtsscherpte en de gezondheid van de ogen. Deze oogmeting brengt geen visuele disfunctie aan het licht. Dit kan door een visuele screening wel.

Bioptor, nieuw screening-instrument voor fixatie-disparatie

Moeite hebben met leren KAN te maken hebben met dyslexie of een verminderde intelligentie, maar dat hoeft niet. Er kan ook sprake zijn van fixatie disparatie.

Alle ouders met een kind dat moeilijk leert lezen om een of andere reden, of dat moeite heeft met klokkijken, of met schoolwerk in het algemeen, moet weten dat sinds deze week een nieuwe screenings-methode beschikbaar is om na te gaan hoe deze kinderen geholpen kunnen worden.

Ouders Online volgt al een tijdje de activiteiten van de vereniging FON (Functionele Optometrie Nederland). De activiteiten van deze vereniging zijn namelijk van belang voor een groot aantal ouders. We leggen hier uit waarom.

Steeds meer kinderen hebben moeite met leren

Het lijkt soms wel alsof het aantal kinderen dat moeite heeft met simpele schoolse vaardigheden, toeneemt. Leerkrachten merken op dat soms van meer dan de helft van de kinderen in de groep vermoed wordt dat ze dyslexie hebben of een andere leerstoornis. Die aantallen lijken toe te nemen.

Wat er precies aan de hand is, is vooralsnog niet bekend. Er wordt hersenonderzoek gedaan, en onderzoek naar eventuele gedragsproblematiek. Soms wordt vermoed dat kinderen een kritiek moment in de vroege ontwikkeling gemist hebben. Niemand weet wat er aan de hand is. Overigens is dat ook helemaal niet zo interessant als je daardoor niet verder komt met het antwoord op de vraag hoe we die kinderen het beste kunnen helpen.

Fixatie disparatie (FD) & wazig zien

Als je ergens naar kijkt moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken. Wanneer dit niet goed gebeurt, fixeer je (kijken) disparaat (niet goed). De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen niet tot één enkel beeld versmelten, waardoor het zien onduidelijk wordt. Dit kan wazig zicht of onrustig gedrag veroorzaken. Om een indruk te geven hoe een patiënt met fixatie disparatie teksten ervaart, wordt aan de hand van de onderstaande plaatjes inzicht gegeven.

Het is zeer aannemelijk om te veronderstellen dat een FD-er tijdens een dyslexieonderzoek ten onrechte als dyslectisch zal worden beschouwd.

Fixatie disparatie signaleren

Onjuiste samenwerking van de ogen kan worden gesignaleerd bij iemand met de volgende kenmerken:

Klachten

  • Vermoeidheidsverschijnselen na inspanning
  • Hoofdpijn met name boven de wenkbrauwen
  • Branderige ogen
  • Nekklachten
  • Droge ogen
  • Lusteloosheid

Klachten met sporten of lichamelijke opvoeding

  • Balans en evenwicht is verstoord
  • Oog-handcoördinatie klopt niet
  • Tijdens de balsport kan men niet goed timen en/of inschatten op welke plek in de ruimte een bal aankomt

Klachten tijdens lessen in het onderwijs

  • Slordig handschrift
  • Vinger gebruiken tijdens het lezen
  • Bij het hardop lezen klink het hakkelig
  • Slecht begrijpend lezen (hoe langer de zinslengte hoe moeilijker)
  • Op een blanco vel schrijft men niet horizontaal
  • De spaties tussen de geschreven woorden zijn onregelmatig
  • Het kijken naar een beeldscherm gaat hoofdpijn opleveren
  • Zeer beperkt ruimtelijk inzicht van getekende drie dimensionale lichamen op een plat vlak
  • Hoofd niet rechthouden tijdens de studie, een bal niet zien aankomen of uit een andere hoek dan de werkelijkheid